ជីវប្រវត្តិ និងច្បាប់ក្រមង៉ុយ

គេមិនដឹងពីថ្ងៃខែកំណើត របស់អ្នកភិរម្យភាសាអ៊ូ ហៅង៉ុយ ទេ ប៉ុន្តែឯកសារបានអះអាងថា លោកប្រសូត នៅឆ្នាំ១៨៦៥ ត្រូវនឹងពុទ្ធសករាជ ២៤០៨ នៅភូមិព្រៃអណ្ដូងស្វាយ ឃុំកំបូល ស្រុកភ្នំពេញ (បច្ចុប្បន្នស្រុកអង្គស្នួល) ខេត្តកណ្ដាល ។ ហើយលោកមានឈ្មោះពីកំណើតគឺ អ៊ុក អ៊ូ ហៅង៉ុយ ។ ឯកសារដែលអាចប្រមូលបានឥឡូវនេះ មិនបានបញ្ជាក់ទេថា លោកមានបងប្អូនប៉ុន្មាននាក់ គឺគ្រាន់តែនិយាយថាលោកជាកូនទី២ក្នុងគ្រួសារប៉ុណ្ណោះ ។ បិតារបស់លោក គឺចៅពញាធម្មធារា មេឃុំកំបូល នាមអ៊ុក ។ រីឯមាតា នាម អៀង ជាបុត្រីរបស់ចៅពញាម៉ុក មេឃុំស្ពានថ្ម ស្រុកខេត្តជាមួយគ្នា ។ មាតាបិតា លោកត្រូវជាបងប្អូនជីទួតមួយនឹងគ្នា ។ ជីវិតស្នេហារបស់កវីប្រជាប្រិយយើង ពុំទាន់មានឯកសារណារៀបរាប់ទេ យើងគ្រាន់តែដឹងថា ក្រោយពីបានចាក់សិក្ខាបទមកជាគ្រហស្ត លោកមានភរិយា ឈ្មោះ អ៊ិន និងមានកូនសុទ្ធតែប្រុសចំនួន៦រូប,រួមមានឈ្មោះ ដួង,ចេង ,ចា,ចិន,ចុង,ចេវ ។

តាមការបញ្ជាក់របស់លោក យី ធន់ ក្នុងចំណោមកូនលោកទាំង៦រូប មានកូនទី៥ ដែលមានទេព្យកោសល្យខាងសំនួនវោហារ ហើយក៏ល្បីល្បាញផងដែរក្នុងឈ្មោះថា"អាចារ្យចុង" ។ តាមពត៌មានខ្លះទៀតនិយាយថា លោកអ៊ុក អ៊ូ មានចៅម្នាក់ទៀតដែរ ដែលមានវោហារល្បីខាងច្រៀងអាយ៉ៃ ហើយមានរូបរាងស្គមស្ដើងដែលគេធ្លាប់ឮឈ្មោះថានាយស្លឹក ។ នៅពេលច្រៀងអាយ៉ៃ នាយស្លឹកតែងឧទ្ទេសនាមខ្លួនគាត់ថា"ស្រុកខ្ញុំនៅខាងលិច ពោធិចិនតុង កូនអាចារ្យចុង ចៅអាចារ្យង៉ុយ" ។ អាចារ្យ ចុង បានទទួលអនិកម្មក្នុងគុកនយោបាយនៅឆ្នាំ ១៩៥៥ ពេញបោះឆ្នោតគណៈបក្សប្រជាធិតេយ្យ ប្រកួតប្រជែង និងបក្សសង្គមរាស្ត្រនិយម។

ក្នុងការរស់នៅជាកសិករ តាង៉ុយមានប្រជាប្រិយភាពខ្លាំងខាងវោហារ និងល្បិចលើកកំណាព្យភ្លាមៗ ច្រៀង ឡើង និងសំនៀងសាដៀវយ៉ាងពិរោះ ព្រមទាំងចំណេះខាងធម៏អាថ៍យ៉ាងខ្ពង់ខ្ពស់ ដែលធ្វើឧ្យកសិករឯទៀតរាប់អាន ស្រឡាញ់ទុកលោកជាអ្នកប្រាជ្ញក្នុងភូមិស្រុក ហើយអ្នកស្រុកហៅលោកថា ភិរម្យ ង៉ុយ។ បន្ទាប់មករដ្ឋអំណាច បានតាំងលោកជា ( ក្រម ) គឺជាភារៈជន ដែលធ្វើទំនាក់ទំនងទាក់ទងរវាងរដ្ឋបាល និងប្រជាជនក្នុងឃុំ។

ពេលរដូវរំហើយ ក្រោយពីកិច្ចការច្រូតកាត់អ្នកប្រាអក្សរសាស្ត្រខ្មែរក្រមង៉ុយ តែងតែទេរសនាប្រៀនប្រដៅ ច្រៀងកំណាព្យបន្ទដោយសំនៀងសាដៀវដ៏ក្រលួចពីភូមិមួយ ដោយយំស្រណោះអាណិតខ្មែរគ្នាឯង ពីភាព ខ្សត់ខ្សោយ ក្រីក្រ ល្ងងខ្លៅ ឈ្លោះគ្នាឯងបែកបាក់សាម្គី។ ល ។ ផ្ទុយនឹងទម្ងន់ពន្ឋដារនៃរដ្ឋអំណាចបារាំង ភាពរហ័សរហួនឆ្លាតការកេងបន្លំជនបរ ទេស មានចិន យួន ជាដើម។ សំនូរល្បីល្បាញពីកវីសិល្បករនេះ លេចឮដល់ទីក្រុង ហើយសម្តេចចក្រីបានហៅឧ្យ ទៅច្រៀងថ្វាយស្តេចស៊ីសុវត្តិពេញព្រះទ័យបានឧ្យរង្វាន់ជា ប្រាក់កាស និងគោរម្យងារជា ព្រះភិរម្យភាសា។

អ្នកភិរម្យភាសាអ៊ូហៅង៉ុយ (ក្រមង៉ុយ) គឺជាគោរមងារមួយដែលហ្លួង ស៊ីសុវត្ថិ ប្រទានឲ្យកវី អ៊ុក អ៊ូ ហៅង៉ុយ អ្នកដែលបានធ្វើឲ្យកូនខ្មែរបានរស់នៅក្នុងការប្រៀនប្រដៅបែបប្រជាប្រិយដោយការរួមបញ្ចូលរវាងពុទ្ធោវាទ ជាមួយ បរិស្ថានសង្គមកិច្ចកម្ពុជានាសម័យកាលថ្មីមួយ : ប្រជាជនកម្ពុជាបាត់បង់សេរីភាព និងឥស្សរភាពជាម្ចាស់ប្រទេស ដោយពួកអាណានិគមបារាំងបានចាប់បង្ខំដាក់នឹមត្រួតត្រា។ ជាមួយនឹងគោរមងារនេះ អ្នកមុខអ្នកការទាំងឡាយតែងហៅលោកថាអ្នកភិរម្យភាសាអ៊ូ ហៅង៉ុយ ព្រោះដើម្បីកុំឲ្យច្រឡំនឹងនាយក្រុមវាំងម្នាក់នាសម័យនោះដែល មានឈ្មោះ អ៊ូ ដែរ ។ ក៏ប៉ុន្តែ ឈ្មោះខ្លី ដែលអ្នកស្រុកចូលចិត្តហៅហើយដែលបន្តស្ថិតស្ថេរមកទល់ពេលនេះ គឺឈ្មោះ ក្រមង៉ុយ ។

អ្នកភិរម្យភាសាអ៊ូ បានទទួលអនិច្ចកម្ម នៅថ្ងៃសុក្រ ៦កើត ខែមិគសិរ ព.ស ២៤៧៩ គ.ស ១៩៣៦ ក្នុងជន្មាយុ៧១ឆ្នាំ ដោយជំងឺទល់លាមក ។

ព្រះភិរម្យភាសា អ៊ូ ហៅ ង៉ុយ
១ -	នេះគឺច្បាប់ក្រម	ប្រសើរឧត្ដម	ទូន្មានអ្នកផង
	ប្រើឱនលំទោន	កុំបីមានឆ្គង	ប្រាជ្ញាបុណ្យផង
		កើតដោយប្រណិប័តន៍។
	នរូអ្នកណា	ទោះយកអាត្មា	ចូលសាសន៍ពុទ្ធរដ្ន
	ចូរធ្វើឲ្យត្រង់	ដោយនូវបន្ទាត់	ហៅស្វែងសម្បត្ដិ
		យកផ្លូវនិព្វាន។
	នរូអ្នកផង	ទោះដឹងយល់ហោង	ចិត្ដនោះឲ្យហ៊ាន
	បំពេញព្រះផ្នួស	ដោយព្រះទូន្មាន	កុំធ្វើលឹកលាន
		ដោយចិត្ដអន្ធពាល។
	ម្ដាយឪពុកសោតណា	ស្រលាញ់ស្ងួនភ្ងា	ហៅកូនសង្សារ
	អាចមកបំបួស	ហេតុចង់សម្ភារ	ប្រើបង់អន្ធពាល
៥ -		រៀនដោយក្រមច្បាប់។
	សង្វាតសរសេរ	អស់អញកុំខ្ជិល	ទើបបានជាគាប់
	សង្វាតសូត្ររៀន	ដោយគ្រូប្រញ័ប្ដិ	កុំធ្វើលេលាប់
		ដោយចិត្ដមាក់ងាយ។
	ហៃអស់សាមណេរ	ម្ដាយមកបង្វែរ	អ្នកជាបាធ្យាយ
	សង្វាតសូត្ររៀន	ដូចលោកទាំងឡាយ	កុំធ្វើពាយងាយ
		ដូចនៅគ្រហស្ថ។
	កុំធ្វើរាយមាយ	និងគ្រូបាធ្យាយ	ទុកស្មើអម្ចាស់
	សង្វាតសរសេរ	សូត្ររៀនឲ្យណាស់	ប្រាជ្ញាយល់ច្បាស់
		នាំញាតិទាំងឡាយ។
	អាសូរមេបា	ចិញ្ចឹមរក្សា	កុំឲ្យអន្តរាយ
	អាចយកមកផ្ញើ	នឹងគ្រូបាធ្យាយ	ហេតុចង់ពណ្ណរាយ
		ប្រយោជន៍ទាំងបី។
	មួយចង់ក្ដីច្បាប់	ឲ្យខ្លួនបានគាប់	នៅនាលោកិយ
	មួយចង់ប្រាជ្ញា	មិនឲ្យអប្រិយ	មួយចង់បារមី
១០ -		នាំញាតិទាំងឡាយ។
	ហៃអស់សាមណេរ	កុំធ្វើដែលដែរ	ត្រង់ក្ដីពាយងាយ
	លំអុតបំរើ	អ្នកជាបាធ្យាយ	ជូនបុណ្យទៅម្ដាយ
		ឪពុកទីទៃ។
	សង្វាតសូត្ររៀន	កុំធ្វើអៀនប្រៀន	ក្នុងចិត្ដសព្វថ្ងៃ
	លំអុតបំរើ	ផ្គាប់ដោយហរិទ័យ	បារម្ភមៃៗ
		ក្ដីច្បាប់កុំបង់។
	ច្បាប់នេះសោតណា	ទូន្មានអាត្មា	ដោយនូវក្រិត្យសង្ឃ
	ត្រង់ណាហៅច្បាប់	កាន់ខ្ជាប់កុំបង់	ចំណេរទៅលង់
		ខ្លួនបានជាធំ។
	សព្វថ្ងៃសោតណា	ទូន្មានអាត្មា	ដោយនូវក្រឹត្យក្រម
	បំរើបាធ្យាយ	ឲ្យមានបារម្ភ	ទើបខ្លួនជាធំ
		ទៅដល់មហាក្សត្រិយ៍។
	ច្បាប់នេះសោតណា	ទូន្មានអាត្មា	ថេរនៅពុំបាត់
	ទោះខ្លួនឥតបុណ្យ	បំរើមហាក្សត្រិយ៍	គោរពប្រតិបត្ដិ
		យសនោះពុំលែង។
១៥ -	ហេតុបានដឹងច្បាប់	បានដូចបង្គាប់	ចិត្ដគ្រូយល់ស្ដែង
	ទោះទៅបំរើ	ស្ដេចជាគំដែង	យសនោះពុំលែង
		ប្រាកដពណ្ណរាយ។
	ក្ដីនេះជាច្បាប់	ឲ្យសាមណេរត្រាប់	សព្វសរិលទាំងឡាយ
	កុំសើចតិះដៀល	អ្នកជាបាធ្យាយ	អ្នកហោងស្មើម្ដាយ
		បង្កើតក្ដីច្បាប់។
	សាមណេរណាៗ	ទោះមានប្រាជ្ញា	នឹងចង់រៀនច្បាប់
	ឲ្យយកត្រចៀក	នោះឲ្យចូលស្ដាប់	ធ្វើដោយក្រមច្បាប់
		នៃគ្រូបាធ្យាយ។
	សាមណេរណាសោត	ចិត្ដនោះក្រេវក្រោធ	ឲ្យចៀសចេញឆ្ងាយ
	ច្បាប់នេះមិនខំ	សាមណេរទាំងឡាយ	តាមចិត្ដសប្បាយ
		អាត្មាទីទៃ។
	នរូអ្នកណា	នឹងស្វែងប្រាជ្ញា	ឲ្យបានខ្លួនថ្លៃ
	ចូរដឹងខុសគាប់	ដោយអធ្យាស្រ័យ	ផ្គាប់ដោយហរិទ័យ
		អ្នកជាបាធ្យាយ។
២០ -	ទោះនឹងស្វែងធម៌	ឲ្យមានសំគាល់	កុំធ្វើរាយមាយ
	ទោះនឹងស្វែងច្បាប់	កាន់ខ្ជាប់កុំណាយ	កុំឲ្យអន្ដរាយ
		នូវច្បាប់ក្រមផង។
	រីគ្រូបាធ្យាយ	ប្រដូចនូវម្ដាយ	ឪពុកយើងផង
	ហ្វឹកហ្វឺនប្រដៅ	មិនឲ្យមានឆ្គង	តាមដោយគន្លង
		ព្រេងព្រឹទ្ធបុរាណ។
	នរូអ្នកណា	នឹងស្វែងប្រាជ្ញា	ជារស្មីប្រាណ
	ឲ្យគិតជញ្ជឹង	រំពឹងលែងបាន	កុំធ្វើបំពាន
		ប្រទូស្តវឹងស្នង។
	នាបីហៅគ្រូ	ដូចអ្នកនាំផ្លូវ	ដើរដោយគន្លង
	ទោះនឹងឆ្ពោះទៅ	ស្រុកតូចធំផង	សឹងដូចបំណង
		នៃចិត្ដចិន្ដា។
	រីនឹងចេះឯង	ដូចអ្នកវង្វេង	កណ្ដាលអធ្វា
	ពុំនោះដូចខ្វាក់	តែម្នាក់អាត្មា	ចរចេញយាត្រា
		ឥតអ្នកដឹកដៃ។
២៥ -	សូម្បីរកផ្លូវ	ពុំដែលនឹងត្រូវ	សឹងពានឯព្រៃ
	ហេតុត្បិតចេះឯង	ឥតអ្នកដឹកដៃ	ចិត្ដនោះសង្ស័យ
		ដូចយល់ពុំដល់។
	នេះដូចអ្នកផង	ពុំដោយគន្លង	នៃលោកណាយល់
	សឹងធ្វើមោហោ	ទោះសោកំហល់	ពុំអាចទប់ទល់
		នាធ្ងន់នាស្រាល។
	ប្រដៅក្ដីច្បាប់	សឹងថាពុំគាប់	ហេតុចិត្ដអន្ធពាល
	ក្ដីច្បាប់ទំងន់	សឹងថាជាស្រាល	ហេតុចិត្ដអន្ធពាល
		ចង់តែសប្បាយ។
	ពុំដឹងដើមគ្រូ	បង្កើតអភិរូហ៍	ប្រដូចនូវម្ដាយ
	ក្លឺពីមនុស្សលោក	រួចដល់ស្ួគ៌នាយ	ចៀសចតុរាបាយ
		នរកទាំងបួន។
	នាបីហៅគ្រូ	កុំធ្វើមូទូ	ចិត្ដនោះឲ្យស្ងួន
	កុំធ្វើតំកើង	ចង់ធំតែខ្លួន	ក្រែងបាបមកចួន
		នៅនាលោកិយ។
៣០ -	រីគ្រូបាធ្យាយ	អាចឲ្យពណ្ណរាយ	មានរូបរស្មី
	ហើយឲ្យរុងរឿង	អស់បញ្ចិន្រ្ទិយ	ស្មើព្រះជននី
		ជនកសោតហោង។
	ព្រះជនកសោតណា	បង្កើតអាត្មា	ឲ្យមានសរិលផង
	រក្សាពីតូច	មិនឲ្យមានហ្មង	អស់សុខទុក្ខផង
		ពុំដែលនឹងឆ្អន់។
	ព្រះជនកព្រះជនី	បើនឹងស្រដី	ប្រសើរពេកពន់
	ថាភ្នំព្រះសុមេរុ៍	នោះហោងមហាធ្ងន់	ថាបើនឹងគណន៍
		ពុំអាចកន្លង។
	រីគ្រូបាធ្យាយ	ប្រដូចនូវម្ដាយ	ឪពុកឯងហោង
	អាចឲ្យក្ដីច្បាប់	ប្រដៅធម៌ផង	ដោយនូវគន្លង
		ព្រះពុទ្ធទាំងឡាយ។
	នរូអ្នកណា	ទោះមានប្រាជ្ញា	ឲ្យគិតវែងឆ្ងាយ
	គុណនោះទាំងបី	ហៅមហាទូលាយ	កុំឲ្យអន្ដរាយ
		ក្ដីពីព្យាយាម។
៣៥ -	រីបុណ្យនិងបាប	អំពើសភាព	នោះវាតែងតាម
	ប្រដូចស្រមោល	អន្ទោលតាមប្រាណ	ពុំដែលចៀសបាន
		ត្រង់ក្ដីសល់វ៉ល់។
	ឲ្យគិតជញ្ជឹង	ហើយឲ្យរំពឹង	ប្រាជ្ញាឲ្យយល់
	ឲ្យមានវិរិយំ	សច្ចំកុសល	កុំធ្វើសល់វ៉ល់
		និងក្ដីទុក្ខសោក។
	នរូអ្នកណា	នឹងនាំអាត្មា	ឧស្សាហ៍អធ្យោគ
	ស្វែងធម៌ជាផ្លូវ	ទៅកាន់បរលោក	ចូលមហាបថមោក្ខ
		គឺនិព្វានហោង។ ដកស្រង់ពីគេហទំព័រ ស្នាដៃកូនខ្មែរ

ចូលរួមជាមួយយើង

ទីតាំងអត្ថបទ

មជ្ឈមណ្ឌលចែករំលែកមាន

អត្តបទពេញនិយម

មជ្ឈមណ្ឌលចែករំលែក

About Me